DC Motor Kontrolü, DC Motor Sürücü Devreleri
   

Robotturk, Robotik Ürünler Sitesi

DC MOTOR KONTROLÜ

Mikrodenetleyicilerin çıkışları direkt DC motorları sürmek için yetersizdir. Bu yüzden motorları sürmek için çıkışlarını yükseltmek gerekir. Bunun için transistör ya da özel motor sürücü entegreler kullanılır.

H Köprüsü Devresi

H köprüsü devreleri transistörler ya da fetler ile DC motorların direkt elektrik sinyallerinden kontrol edilmesi için hazırlanan devrelerdir.

Transistör
Fet
Transistör ile DC Motor Sürüşü Fet ile DC Motor Sürüşü

Yukarıdaki devreler de 5 V sinyal verildiğinde motor dönmeye başlar, 0 V sinyal verildiğinde ise motor durur. DC motorların kontrolünde motor yönünün terslenebilmesi gerekmektedir. Transistörler tek kutuplu elemanlar olduğundan motor yönünün terslenebilmesi için iki yada dört transistör ile hazırlanan devreler kullanılır.

İki Transistörlü Yarım Köprü Devresi

Yarım Köprü Motor Sürücü Devresi

İki transistör kullanılarak hazırlanan yarım köprü motor kontrol devrelerinde kontrol voltajının kutbu kullanılan transistörün tipine bağlıdır. NPN transistör ya da P kanal Fet kullanılıyor ise bu elemanlar pozitif voltaj uygulandığında iletime geçer. PNP transistörler ise negatif voltaj uygulandığında iletkendir.

Yarım köprü devresi için yukarıda verilen şemada; birinci girişe sinyal verildiğinde motor ileriye doğru döner, ikinci girişe sinyal verildiğinde motor geriye doğru döner, her iki girişe de sinyal verilmediğinde motor durur. İki girişe aynı anda sinyal vermek bataryalarda kısa devreye neden olacağı için yasaklı bir koşuldur.

Yarım köprü devrelerinin dezavantajı dual ya da simetrik bir güç sağlayıcının kullanılmasının gerekmesi ve devrenin karmaşıklaşmasıdır. Bu nedenle dört transistörlü H köprüsü devrelerinin kullanılması daha uygundur.

Dört Transistörlü H Köprüsü Devresi

H köprüsü devresinde iki sinyal kaynağı kullanılmaktadır. Bu uygulamada dört olasılık bulunmaktadır.

1) Birinci girişe sinyal verildiğinde motor ileriye doğru döner,
2) İkinci girişe sinyal verildiğinde motor geriye doğru döner,
3) Her iki girişe de sinyal verilmediğinde motor durur,
4) Her iki girişe aynı anda sinyal vermek yasaklı koşuldur.

Yarım köprüde ya da H köprüsünde kullanılacak olan transistörler kontrol edilecek olan akıma bağlıdır. Bu akım motorlara göre kararlaştırılır ve birkaç miliamperden 2 amperin üstündeki akım değerlerine kadar değişebilir.

* Bu makale Robotiksistem tarafından hazırlanmıştır. Robotiksistem.com kaynak gösterilmek kaydıyla kullanılabilir.
robotik