|
| Transistörlerin Çeşitli Standartlara Göre Kodlanması |
Transistörler çeşitli gövde biçimlerinde ve teknik özelliklerde üretilirler. Gövde üzerinde üretici firma kodu, teknik özellikleri belirten kodlar ve transistörün bacakları ile ilgili bilgiler bulunur. Transistörlerin gövdesi üzerindeki bu kodlamalarda çeşitli standartlar kullanılır.
 Avrupa (Pro Electron) Standardı
Bu tip kodlamada birinci harf transistörün yapımında hangi yarı iletken maddenin kullanıldığını belirtir. |
A : |
Germanyum |
B : |
Silisyum (Silikon) |
C : |
Galyum arsenik |
D : |
İndiyum antimuan |
R : |
Polikristal yarı iletken |
| |
İkinci harf transistörün cinsini ve kullanıldığı yeri belirtir.
|
| A : |
Ses frekans ön yükselteç devrelerinde kullanılır. |
| C : |
AF (alçak frekans, ses frekans) düşük güçlü çıkış devrelerinde kullanılır. |
| D : |
Ses frekans (AF) güç transistörü |
| F : |
Yüksek frekanslı güçsüz transistör |
| L : |
Yüksek frekans güç transistörü |
| P : |
Işığa duyarlı devre elemanı (fototransistör vb.) |
| S : |
Küçük güçlü anahtarlama (switching) transistörü |
| G : |
Güçlü anahtarlama transistörü |
| Z : |
Yüksek güçlü anahtarlama transistörü |
|
|
Kodlamalarda üçüncü harf olarak kullanılan X, Y, Z harfleri transistörlerin endüstriyel amaçlı, profesyonel ve kaliteli olduğunu gösterir. Rakamlar ise diğer üretim bilgilerini verir.
ABD (EIA, Amerikan) Standardı
Kodlamaları 2N ile başlayan transistörler Amerikan standardındadır. Diğer ABD kodları ZN, CK dir. ABD standardına göre 1 diyot, 2 transistör, 3 FET ve 4 optokuplör anlamına gelir. ABD standartlarına göre 2 den sonra gelen N harfi transistörün yapımında silisyum kullanıldığını belirtir. N den sonra gelen sayılar ise firma tarafından verilmiş imalat seri numaralarıdır.
Japon Standardı
Kodlamanın 2S ile başladığı Japon standardında 0 fotodiyot, 1 diyot, 2 transistör - tristör anlamına gelir. S harfi de transistörün yapımında silisyum kullanıldığını belirtir. 2S ten sonra gelen harflerin anlamı ise şöyledir.
A : PNP yüksek frekans transistörü |
F : Tristör |
B : PNP alçak frekans transistörü |
J : P kanallı JFET |
C : NPN yüksek frekans transistörü |
K : N kanallı JFET |
D : NPN alçak frekans transistörü |
M : Triyak |
| |
 Beyz ucuna ışık düştüğü zaman kollektör ve emiter arasından akım geçişini sağlayan transistörlere fototransistör denir. Fototransistörleri fotodiyotlardan üstün kılan fark, üzerlerine düşen ışıkla üretilen akımı yükseltebilmeleridir. Fotodiyotların üzerinden geçebilen akım mikroamper düzeyindeyken, fototransistörlerin üzerinden geçebilen akım miliamper düzeyindedir. Fototransistörlerin bu avantajı başka bir devreyi çalıştırmada kolaylık sağlar.
Diğer transistörler gibi üç yarı iletken maddenin bileşiminden oluşan fototransistörlerin kollektör ve beyz bacakları arasında bir fotodiyot bulunur. Işık enerjisinin (fotonların) bu fotodiyot üzerine gelebilmesi için beyz ucunun bulunduğu kısma mercek şeklinde cam yerleştirilmiştir, böyleceışığın odaklanarak içeriye girmesi sağlanır.
Fototransistörler 2 ya da 3 bacaklı üretilir. Üç bacaklı olan transistörlerin mercekleri boyanırsa normal transistör haline geçer. Eğer mercek boyanmaz ve beyz ucu da devreye bağlanırsa beyze iki etki olacağı için kollektör ve emiter arasından geçen akım miktarında değişme fazla olur. İki bacaklı olan fototransistörler beyz bacağı yoktur.
Fototransistörler TV, klima ve müzik seti gibi cihazların uzaktan kumanda devrelerinde, gün ışığına duyarlı olan çalışan alarm sistemlerinin ve aygıtların çalışmasında kullanılır.
* Bu makale Robotiksistem tarafından hazırlanmıştır. Robotiksistem.com kaynak gösterilmek kaydıyla kullanılabilir. |
